Κατέφθασαν και φέτος, πιστοί στο ετήσιο ραντεβού τους, μια μεγάλη συντροφιά από Μανιατόπουλα και Μανιατοπούλες, με τις τοπικές τους φορεσιές και κρατώντας τα παλλαϊκά τους άρματα με τον βουλευτή κ. Δαβάκη και τον δήμαρχο Ανατ. Μάνης κ. Ανδρεάκο για να αποτίσουν φόρο τιμής στα αδέλφια τους που έφθασαν στην αιμοστάζουσα Κρήτη στη μεγάλη Επανάσταση του 1866 – 68.
Ηρθαν εδώ, και κάμποσοι απ’ αυτούς θυσίασαν και τη ζωή τους για τη “μυριάκριβη τη λευτεριά”. Δεν ξέχασαν ποτέ τη στενή φυλετική σχέση ανάμεσά μας! Δεν ξέχασαν πως οι Μανιάτες και οι Κρητικοί είχαν έναν κοινό πρόγονο, τον Αλθαιμένη, που εκεί γύρω στο 1000 π.Χ. ξεκίνησε από τα μανιάτικα βράχια με τους Δωριείς του και ήρθε στην Κρήτη. Και εμείς όλοι οι σημερινοί Κρητικοί -ειδικά της Δυτ. Κρήτης- αισθανόμαστε Δωριείς και απόγονοί τους. Αν παρατηρήσει κάποιος, θα δει ευκρινώς και στις δύο ράτσες τα ίδια χαρακτηριστικά αυτής της αρχαίας πολεμικής φυλής!
Αυτό το παρατήρησε και το περιέγραψε σε κάποιο βιβλίο του ο κοινός μας φίλος, αντάρτης κατά τη διάρκεια της κατοχής στην Κρήτη και κάτοικος της Μάνης μέχρι τον θάνατό του, Πάτρικ Λη Φέρμορ, διάσημος συγγραφέας. Εφθασαν, λοιπόν, εδώ, εκείνη τη δύσκολη εποχή για την Κρήτη και θα μπορούσαν να καθίσουν στα καλά τους και στην ησυχία τους, γιατί ήδη είχαν αποκτήσει την ελευθερία τους και με αρχηγό τον Πετροπουλάκη βοήθησαν τα μέγιστα σ’ αυτόν τον τιτάνιο τριετή αγώνα κατά των Τούρκων με τις μεγάλες μάχες και τις δεκάδες χιλιάδες σκοτωμένους. Δυστυχώς, η επανάσταση αυτή δεν είχε τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Ομως, σε κάμποσα χρόνια, θα ακολουθούσε άλλη και άλλη μέχρι να ανατείλει και να λάμψει ο ήλιος της λευτεριάς και για την Κρήτη. Ηταν, λοιπόν, εκεί στα ξεψυχίσματά της τον Δεκέμβρη του 1868. Οι εθελοντές του Πετροπουλάκη, μαζί με άλλους επαναστάτες, βρίσκονταν ανάμεσα Αση – Γωνιά και Καλλικράτη, αντιμέτωποι με υπεράριθμους Τουρκοαιγύπτιους.
Φαίνεται πως ο χειμώνας του 1868 ήταν από τους βαρύτερους. Κυνηγημένοι από τους Τούρκους και τη βαρυχειμωνιά κατέφυγαν στην Ασηγωνιώτικη Μαδάρα. Ομως, και εκεί τους πρόλαβαν οι αλλόθρησκοι. Και από τότε “κοιμούνται” στην κατάφυτη πλαγιά του “Αγριμοκέρατου”, λίγο παραπέρα από το “Κούμαρο” και τον Αϊ Γιάννη. Οι Τούρκοι, ως φαίνεται, στράφηκαν έπειτα και κατά του χωριού. Ομως, “τους περίμενε” ο νεαρός της Αση – Γωνιάς ο Πετρομάρκος με τους Ασηγωνιώτες. Είχαν σπεύσει μόλις είχαν πληροφορηθεί για την άφιξη των Τούρκων από τη μεριά της γιαλιάς. Η μάχη ήταν σφοδρή, όμως οι πολυάριθμοι Τουρκοαιγύπτιοι δεν μπόρεσαν να αναχαιτίσουν τους Ασηγωνιώτες και να καταστρέψουν το χωριό.
Η παράδοση λέει και εγώ το άκουσα από γερόντους, πως: «Τσεστέξενε ο Πετρομάρκος». Ακριβώς εκείνη την ημέρα βρίσκονταν στο Κατάγυρι στο “Μιτάτο της Συκιάς” ο Πετρονικόλας ο Κορωναίος, με άλλους αρχηγούς. Οταν άκουσαν τις απανωτές μπαλωτές, γυρίζει ο Πετρονικόλας και λέει στον Κορωναίο: «Γροίκα τον ανιψιό μου τσι φέστες τορίξενε» και εννοούσε τον Πετρομάρκο. Ο Κορωναίος, σαν πιο έμπειρος, του αποκρίθηκε: – «Καπετάν Νικόλα, ετούτες δεν είναι φέστες. Ετούτες είναι πόλεμος! Μόνο γλάκα!». Αυτά μου είπε και τα κατέγραψα πριν από τριάντα χρόνια περίπου, ο μπαρμπα-Σήφης ο Γύπαρης, ο Μπλατζιοσήφης και μου το επιβεβαίωσε ο Νταλετζόπετρος και άλλοι γερόντοι.
Τα δημοσίευσα στα “Χανιώτικα νέα” και αργότερα τα συμπεριέλαβα στο βιβλίο μου “Ιστορίες τσ’ Ασηγωνιώτικης Ρίζας”. Εδώ, λοιπόν, στο “Αγριμοκέρατο “κοιμούνται” ακόμα τα Μανιατόπουλα του Πετροπουλάκη και ’γω θα τους αφιερώσω ένα παλιό ριζίτικο που κάποια εποχή μου είπε ένας γέρος βοσκός: «Οψές αργά επέρνουνε απού τον Αϊ Γιώργη Δε μου ’πρεπε να πορπατώ, δε μου ’πρεπε να στέκω Κι έκατσα και λογάριασα τα μνήματα πόσα ’ναι. Γροικώ μια μπλαύκα και βογκά. Το νιο κι αναστενάζει Ποιος είσαι συ που με πατείς και δε με λογαριάζεις Που ’μουνε Βασιλιά παιδί, μεγάλης ρήγας γέννα τη γη δε γκαταδέχτηκα πεζός να πορπατήσω και θα την έχω πάπλωμα. Σεντόνια και κοιμούμαι». Ριζίτικο
Η εκδήλωση και φέτος, όπως κάθε φορά, ήταν εντυπωσιακή. Οι Μανιάτες πριν την έναρξή της ζήτησαν να γίνει ένα μικρομνημόσυνο στον τάφο του αδικοχαμένου Ασηγωνιώτη και ενεργού μέλους του Συλλόγου Γιώργη Γυπαράκη. Ξεκίνησε στην κεντρική πλατεία του χωριού με κατάθεση στεφάνων στο ηρώο των πεσόντων Ασηγωνιωτών από τον βουλευτή και πρώην υπουργό κ. Δαβάκη, τον δήμαρχο Ανατ. Μάνης κ. Ανδρεάκο, τον δήμαρχο Αποκόρωνα κ. Κουκιανάκη και άλλους επισήμους. Πρώτος απηύθυνε χαιρετισμό ο δήμαρχος Αποκορώνου: «Σας καλωσορίζω -για άλλη μια φορά- αδέλφια μας Μανιάτες και σας λογαριάζουμε αδέλφια μας γιατί μας συνδέουν δεσμοί αίματος από το παρελθόν. Από τους Μανιάτες που έδωσαν τη ζωή τους τότε.
Τιμή και δόξα σ’ αυτούς τους ήρωες. Σε μας έμεινε να κρατήσουμε ψηλά τη σημαία της Ελλάδας. Πάντα με το καλό ν’ ανταμώνουμε». Επόμενο καλωσόρισμα και σύντομος χαιρετισμός έγινε από τον πρόεδρο του τοπικού Πολιτιστικού Συλλόγου κ. Νικολακάκη:
«Είναι ιδιαίτερη τιμή για μας να υποδεχόμαστε εδώ τα αδέλφια μας τους Μανιάτες. Θέλω να τονίσω πως πάντα θα τιμούμε και θα ευγνωμονούμε τους προγόνους σας που έχυσαν το αίμα τους στα βουνά μας για να είναι σήμερα η Κρήτη ελεύθερη». Σειρά είχαν τώρα οι Μανιάτες να απευθύνουν χαιρετισμό. Πρώτος ο βουλευτής και πρώην υπουργός κ. Δαβάκης: «Αισθάνομαι μεγάλη συγκίνηση και χαρά και τιμή, γιατί για δεύτερη χρονιά βρίσκομαι ανάμεσά σας, προσκαλεσμένος από τα μεγάλα συναισθήματα που έχουν αναπτυχθεί ανάμεσα σε μας κι εσάς. Συναισθήματα αγάπης, φιλίας και αδελφικής σχέσης, τα οποία απηχούν το άρωμα της ιστορίας. Μιας ιστορίας που εξελίχθηκε πριν από 148 χρόνια στα βουνά σας. Μιας ιστορίας που το έφερε η μοίρα να ενώσει δύο πολεμικές αγωνιστικές ράτσες. Στα βουνά σας εξελίχθηκε ένα πολεμικό επεισόδιο και μια πολεμική σελίδα που έχει προεκτάσεις μέχρι και σήμερα. Ο Πετροπουλάκης με τους συντρόφους του ήρθαν εδώ και πολέμησαν τους Τούρκους στη μεγάλη Επανάσταση του 1866 – 68. Αυτό ήταν η απαρχή μιας μεγάλης σχέσης ανάμεσα στη Μάνη και στην Κρήτη».
Η εκδήλωση συνεχίστηκε με χαιρετισμό από τον δήμαρχο Ανατ. Μάνης κ. Ανδρεάκο: «Αισθάνομαι τιμή και συγκίνηση που βρίσκομαι ανάμεσά σας. Οι τόποι μας γέννησαν ήρωες που θυσιάστηκαν για τα ιδανικά της ελευθερίας, της αγάπης για την πατρίδα, για την ανεξαρτησία και τη Δημοκρατία. Αυτοί οι ήρωες γαλούχησαν με τα νάματα και τις παρακαταθήκες τις νέες γενιές. Ηρθαμε εδώ σήμερα για να εκφράσουμε την ευγνωμοσύνη μας για την αγάπη σας, αλλά και να αποδώσουμε τον οφειλόμενο φόρο τιμής στη θυσία και τον αγώνα του Δημήτρη Πετροπουλάκη και των Μανιατών για την ελευθερία της Κρήτης
. Ηρθαμε εδώ όχι ως επισκέπτες, μα ως αδέλφια, γιατί μας ενώνει το αίμα των ηρώων που θυσιάστηκαν για την πατρίδα. Τον τόπο αυτό τον θεωρούμε και δικό μας». Ακολούθως δόθηκε από τον δήμαρχο Ανατ. Μάνης αναμνηστική πλακέτα στον πρόεδρο του Πολιτιστικού Συλλόγου κ. Νικολακάκη.
Η επόμενη ημέρα ήταν μεγάλης γιορτής για την Αση – Γωνιά και τους Ασηγωνιώτες βοσκούς. Γιόρταζε ο Αϊ Γιώργης ο Ποτιστηριανός. Ο Αϊ Γιώργης ο Μεθυστής, όπως τον λένε. Είναι η δεύτερη εκκλησία, η εκκλησία του Αϊ Γιώργη που γιορτάζει στην Αση – Γωνιά. Η άλλη είναι στις 23 Απρίλη του Αϊ Γιώργη του Γωνιώτη του Απριλιάτικου που οι Ασηγωνιώτες βοσκοί θα φέρουν τα οζά τους να τα αρμέξουν στη Χάρη Του. Τώρα, στις 3 του Νοέμβρη, πάλι οι βοσκοί τσ’ Αση – Γωνιάς θα φέρουν στον Άγιο το “τασημάρι”, που είχαν από καιρό τάξει στον Αϊ Γιώργη και το είχαν τρυπαντίσει.
Αυτό το είχαν κάνει σε μια δύσκολη στιγμή, του ίδιου του βοσκού, της οικογένειάς του και του κοπαδιού του. Αποβραδίς θα σφάξουν το “τασημάρι”, τράγο, αίγα, κριγιό, οζώ, θα βράσουν ένα μέρος και θα το φέρουν βρασμένο στον Αγιο μέσα σε ένα παραδοσιακό βοσκοσάκουλο. Αλλοι πάλι θα φέρουν το μυρωδάτο ασηγωνιάτικο κρασί. Μερικοί θα φέρουν τεμαχισμένη παραδοσιακή γραβιέρα. Ολα αυτά θα μοιραστούν μαζί με κομμάτια άρτου μετά τη Θεία Λειτουργία στους προσκυνητές. Εφέτος, ανάμεσα στους χωριανούς και γυροχωρίτες ήσαν και οι επίσημοι καλεσμένοι μας οι Μανιάτες. Νάμαστε καλά και του χρόνου! Υ.Γ. Ούλες τσι πλια καινούργιες ιστορίες τσ’ Ασηγωνιώτικης Ρίζας, τσι πρεμάζωξα και τσ’ έκαμα βιβλίο, το τέταρτο της σειράς, που το διαθέτουν τα βιβλιοπωλεία “Πετράκη” στα Χανιά και “Κλαψινάκη” στο Ρέθυμνο.
haniotika-nea.gr
ΜΑΝΙΑΤΙΚΑ 